Το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, στεγάζεται από το 2006 σε νεόδμητο διώροφο κτήριο στο κέντρο της Νέας Ιωνίας (Λούλη και Κρήτης), κοντά στον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας. Οι προσπάθειες για τη δημιουργία του ξεκίνησαν από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η επίσημη αναγνώριση από το κράτος της Εθνικής Αντίστασης κατά των κατακτητών της περιόδου 1940 – 1944, έφερε στο προσκήνιο τον επικό εκείνο αγώνα. Η ιδέα ενός Μουσείου, αφιερωμένου στην Εθνική Αντίσταση σε όλη την περιοχή της Μαγνησίας αγκαλιάστηκε εξαρχής από την τοπική κοινωνία.
Η έκθεση «ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1941-44»
Η έκθεση «Κατοχή και Αντίσταση 1941-44» περιλαμβάνει φωτογραφίες, πίνακες, αντικείμενα, τεκμήρια, έγγραφα και άλλο αρχειακό υλικό, που όλα προέρχονται από τις συλλογές του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Βόλου και του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στη Νέα Ιωνία.
Συλλογή Μουσείου Εθνικής Αντίστασης
Στα λίγα χρόνια λειτουργίας του το Μουσείο κατόρθωσε να συγκεντρώσει πολλούς τίτλους βιβλίων, σχετικών με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία και προπάντων βιβλία που αφορούν την Εθνική Αντίσταση κατά του Άξονα των κατακτητών την περίοδο 1941-44. Στον ίδιο χώρο ειδικά διαμορφωμένο εκθετήριο φιλοξενεί αντικείμενα που συγκέντρωσε το μουσείο από προσφορές συντοπιτών μας όπως κράνη, βλήματα, όπλα, φωτογραφίες, παράσημα, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, στολές κι εξαρτύσεις, σκίτσα, αλληλογραφία αγωνιστών κ.α. Επίσης, το αρχείο του Γιάννη Γούση (Ξάνθος) με πλούσιο υλικό για την αντίσταση στην περιοχή μας όπως συγκεντρώθηκε τη δεκαετία του 1980 για τις ανάγκες αναγνώρισης της αντιστασιακής δράσης των παλαίμαχων αγωνιστών και το αρχείο των παραρτημάτων Νέας Ιωνίας της Π.Ο.Ε.Α.Α και της Π.Ε.Α.Ε.Α.
Συλλογή Νίκου Στουρνάρα
Η βορινή αίθουσα του ισογείου είναι αφιερωμένη στη δωρεά της οικογένειας Ν. Στουρνάρα και αφορά μια σειρά πινάκων, βασισμένων σε φωτογραφικά θέματα από την περίοδο 1941-44.
Ο Νίκος Στουρνάρας γεννήθηκε στο Βόλο το 1918. Ήταν δευτερότοκος γιος του γνωστού ζωγράφου, φωτογράφου και εκδότη Στέφανου Κ. Στουρνάρα, ο οποίος διατηρούσε φωτογραφείο στην οδό Ερμού. Με το θάνατο του πατέρα του, το 1928, η επιχείρηση πέρασε στη σύζυγό του Μαρία και στα ανήλικα τότε παιδιά του Κώστα και Νίκο και συνέχισε να λειτουργεί ως το 1965, όταν πέθανε ο Κώστας Στουρνάρας. Ο Νίκος είχε εν τω μεταξύ εγκατασταθεί μόνιμα στην Αθήνα επιδιδόμενος σε έντονη φωτογραφική και εκδοτική δραστηριότητα.
Στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής ο Νίκος Στουρνάρας κατέγραψε με το φωτογραφικό του φακό σκηνές και γεγονότα της Κατοχής και της Αντίστασης και τα περιέλαβε στο δίτομο έργο του «Αναδρομή στα περασμένα -Φλόγες στη Μαγνησία». Για τις ανάγκες της συγκεκριμένης έκδοσης φιλοτέχνησε μια σειρά πινάκων βασισμένων σε φωτογραφικά θέματα, με την πρόθεση, στη συνέχεια να τη δωρίσει στον Δήμο Βόλου, «κτήμα εσαεί» των συμπολιτών μας. Ο θάνατός του, το 1993, δεν επέτρεψε να πραγματοποιήσει αυτήν του την επιθυμία, η οποία υλοποιήθηκε το 1995 από τα παιδιά του Στέφανο και Μαρία.
Συλλογή Σπύρου Μελετζή
Στο κλιμακοστάσιο και σε ενδεικτικά σημεία του Μουσείου βρίσκονται φωτογραφίες του Σπ. Μελετζή (1906 – 2003), προσφορά των αδερφών Στέφανου, Σεβαστής και Χαράλαμπου Αλεξάνδρου, στη μνήμη του πατέρα τους Κώστα Αλεξάνδρου, οπλουργού, υπεύθυνου του συνεργείου Οπλισμού του 54 Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Ο «φωτογράφος της Αντίστασης» ακολούθησε τους αντάρτες στα βουνά της Ελλάδας και με το φακό του αποτύπωσε μοναδικά στιγμιότυπα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Μια σειρά από αυτές τις φωτογραφίες, πολλές από τις οποίες χαρακτηρίζονται κλασικές, βρίσκονται στη συλλογή Μελετζή του ΔΗ.Κ.Ι. κι εκτέθηκαν για πρώτη φορά στο κτήριο Σπίρερ τον Νοέμβριο του 1997.
Αρχείο Νίτσας Κολιού
Τον Ιούνιο του 2005 το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας παρέλαβε το αρχείο και τη βιβλιοθήκη της δημοσιογράφου Νίτσας Κολιού. Στη διαθήκη της, η αείμνηστη ερευνήτρια της τοπικής ιστορίας ανέφερε την επιθυμία της να εκτεθεί στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης το υλικό, που χρησιμοποίησε για την έκδοση του δίτομου έργου της «Άγνωστες πτυχές της Κατοχής και της Αντίστασης 1941-44»
Στον 2ο όροφο του Μουσείου, στην ενότητα για τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης με θέμα «Ήμουν κι εγώ εκεί», εκτίθενται περισσότερες από 200 φωτογραφίες, πορτρέτα ή ομαδικές, από το παραπάνω αρχείο. Στην ίδια ενότητα και πάλι από το αρχείο Κολιού του ΔΗ.Κ.Ι. περιλαμβάνονται χειρόγραφα των ανταρτών, εφημερίδες, προκηρύξεις, διαταγές των αρχών Κατοχής. Επίσης, μια σειρά φωτογραφιών από το αρχείο της Γενικής Γραμματείας Τύπου με τις καταστροφές που προκάλεσαν οι δυνάμεις Κατοχής στη Μαγνησία, καθώς και βιβλίο - κατάλογος των θυμάτων Ναζισμού στην περιοχή μας. Πολύτιμο είναι και το υλικό με τις αναμνήσεις των ανταρτών, όπως οι ίδιοι τις έγραψαν ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της δημοσιογράφου. Από το αρχείο της Νίτσας Κολιού, τέλος, προέρχεται και η σύνθεση του γνωστού ντόπιου ζωγράφου Παλαιολόγου Θεολόγου, η οποία καλωσορίζει τον επισκέπτη του Μουσείου.
Αρχεία Δήμου Βόλου και Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας
Η έκθεση συμπληρώνεται από σπάνιες φωτογραφίες και μοναδικά ντοκουμέντα που προέρχονται από το αρχείο του Δήμου Βόλου που διαθέτει στις συλλογές του το ΔΗ.Κ.Ι.
Σε προθήκες ή ανατυπωμένα παρουσιάζονται οι μάχες του 54 Συντάγματος του ΕΛΑΣ, που είχε έδρα το Πήλιο, ο «Δεκάλογος» του Αντάρτη, τυπωμένος στο παράνομο τυπογραφείο της Μονής Φλαμπουρίου, εικόνες από την απελευθέρωση, αποσπάσματα από τα Πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου Παγασών, όπως ονομαζόταν τότε ο Δήμος Βόλου. Ξεχωριστή θέση στην έκθεση έχει το επίσημο ευχαριστήριο έγγραφο της κυβέρνησης της Νέας Ζηλανδίας προς τον Δήμο Βόλο.
Η νότια πλευρά του 2ου ορόφου είναι αφιερωμένη στην Απελευθέρωση, και στον πατριωτικό ενθουσιασμό του λαού. Κύριο έκθεμα αποτελούν 15 μεγάλες φωτογραφίες από το αρχείο του Δήμου Βόλου, που παραδόθηκαν στο ΔΗ.Κ.Ι το 1999, από τον τότε Δήμαρχο Μιχάλη Κουντούρη. Πρόκειται για φωτογραφίες των Ν. Στουρνάρα και Κ. Ζημέρη. Ο Βόλος είχε πράγματι την τύχη να είναι έδρα δύο σπουδαίων φωτογραφείων, που αποτύπωσαν μοναδικές στιγμές αυτής της περιόδου.
Από λεύκωμα του Νίκου Στουρνάρα προέρχονται και δύο εντυπωσιακές ανατυπώσεις για τα θύματα του Ναζισμού στην πόλη. Πιο συγκεκριμένα το περίφημο τραγούδι «Επέσατε θύματα αδέρφια εσείς» κι ένα μικρό αφιέρωμα στην τραγωδία της οικογένειας των Δονδολίνων (εκτέλεση του πατέρα, δ/ντή της Εμπορικής Τράπεζας στο Βόλο και των δύο σπουδαστών γιων του).
Ασπρόμαυρες εικόνες από το αρχείο Ζημέρη, των βομβαρδισμένων κτηρίων της πόλης, από τις εχθρικές αεροπορικές διαδρομές, φιλοξενούνται στην ανατολική πλευρά του 2ου ορόφου. Κοντά τους δύο πίνακες με θέμα την υγεία των κατοίκων της Μαγνησίας: Η κίνηση στο Νοσοκομείο Βόλου και μια επίσημη καταγραφή των θυμάτων από την πείνα, όπως παρουσιάζεται σε σχετική έρευνα από
το αρχείο του Ιδρύματος των γιατρών Ι. Κωστή και Ε. Σωλήνη. Επίσης, προκηρύξεις – μπροσούρες από τον αγώνα του ΕΑΜ κατά της πείνας, από το αρχείο Γ. Ζιούτου.
(ΠΗΓΗ: DIKIpedia)
