Δράσεις κατά του σχολικού εκφοβισμού

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά της σχολικής βίας, το σχολείο μας πραγματοποίησε μια σειρά από δράσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Συγκεκριμένα οι μαθητές

· Ενημερώθηκαν για τον όρο σχολικό εκφοβισμό, τι είναι και τι μορφές περιλαμβάνει.

Τι είναι ο Σχολικός Εκφοβισμός;
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση. Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις, ντροπιαστικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές), του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο).

· Ευαισθητοποιήθηκαν για το πως μπορεί να αισθάνονται τα παιδιά που βιώνουν τον σχολικό εκφοβισμό.

Τι αισθάνονται τα θύματα του Σχολικού Εκφοβισμού
Τα παιδιά που γίνονται θύματα σχολικού εκφοβισμού αρχικά νιώθουν φόβο, απόγνωση και παρουσιάζουν τάσεις φυγής. Αισθάνονται ότι απειλούνται, τρομάζουν, αρνούνται να πάνε σχολείο και παρουσιάζουν συμπτώματα σχολικής φοβίας. Μπορεί επίσης να γίνουν επιθετικά και νευρικά, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου τα ίδια τα παιδιά-θύματα μπορούν να γίνουν θύτες σε άλλα παιδιά ή στα αδέρφια τους στο σπίτι.

· Ενημερώθηκαν για τους ρόλους που διαδραματίζονται όταν λαμβάνει χώρα αυτό το φαινόμενο

Το παιδί που εκφοβίζει, το παιδί που εκφοβίζεται, τα παιδιά θεατές.

Το παιδί που εκφοβίζει



Στην εκδήλωση του φαινομένου, ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει το παιδί (ή ομάδα παιδιών) που εκφοβίζουν το οποίο συχνά γεννά αντιφατικά συναισθήματα. Σε πολλούς ανθρώπους γεννά θυμό και αγανάκτηση ενώ πολλοί αναγνωρίζουν την ανάγκη για στήριξη που έχει αυτό το παιδί.



Το παιδί που εκφοβίζει έχει την ανάγκη για

● Ανάγκη για κυριαρχία πάνω σε άλλους
● Αδυναμία ελέγχου παρορμήσεων
● Μειωμένη ικανότητα αυτοελέγχου
● Αδυναμία τήρησης κανόνων και ορίων
● Ασυνήθιστα χαμηλό άγχος
● Διογκωμένη αυτοεικόνα
● Έλλειψη αίσθησης του μέτρου
● Η δημοτικότητα τους βρίσκεται στο μέσο όρο ή κάτω από αυτόν και χαμηλώνει καθώς προσχωρούν στις εκπαιδευτικές βαθμίδες
● Είναι εχθρικό απέναντι στο περιβάλλον του (ιδιαίτερα σε γονείς και εκπαιδευτικούς)
● Απόλυτη έλλειψη ενσυναίσθησης
● Είναι δυνατό να περιβάλλονται από άλλους συμμαθητές τους οι οποίοι δεν εκφοβίζουν άμεσα αλλά ενισχύουν το παιδί που εκφοβίζει

Το παιδί που βιώνει εκφοβισμό

Σε γενικές γραμμές πολλά από τα στοιχεία της προσωπικότητας του παιδιού που βιώνει τον εκφοβισμό ευνοούν την στοχοποίηση του. Στο σημείο αυτό θα αναφερθεί ότι τα παιδιά που βιώνουν εκφοβισμό παρουσιάζουν:

● Χαμηλή αυτοεκτίμηση,
● Αδυναμία επίλυσης προβλημάτων,
● Καταθλιπτικά στοιχεία,
● Συναισθηματικές δυσκολίες,
● Αίσθημα μοναξιάς,
● Χαμηλές σχολικές επιδόσεις και απουσίες
● Διαταραχές συμπεριφοράς
● Ψυχολογικά / ψυχοσωματικά προβλήματα (πονοκέφαλοι, κοιλιακά άλγη, ενούρηση, διαταραχές ύπνου)
● Άγχος
● Φοβίες
● Δεν μπορούν να μείνουν μόνα
● Αποφεύγουν τη βλεμματική επαφή

Τα παιδιά θεατές

Σημείο – κλειδί στην εμφάνιση του φαινόμενου αποτελούν τα παιδιά – θεατές. Με την συμπεριφορά τους διευκολύνουν ή λειτουργούν ανασταλτικά στην εμφάνιση του φαινομένου.

Οι αναμενόμενες αντιδράσεις των υπόλοιπων παιδιών είναι:

● Να γελάσουν
● Να χαμογελάσουν
● Να αδιαφορήσουν
● Να μιλήσουν στο διπλανό τους και να σχολιάσουν αυτό που γίνεται είτε θετικά είτε αρνητικά
● Να κοιτούν και να μην κάνουν απολύτως τίποτε

Οι συγκεκριμένες αντιδράσεις ενισχύουν την συμπεριφορά του παιδιού που ασκεί βία καθώς με το να γελάσουν / χαμογελάσουν οι υπόλοιποι ή να σχολιάσουν το γεγονός έχει επιτύχει να κερδίσει την προσοχή τους.

Στις υπόλοιπες αντιδράσεις αδιαφορία / απραξία είτε δεν δίνει σημασία είτε εντείνει την επιθετική συμπεριφορά προς το παιδί προκειμένου να «κερδίσει» και αυτούς.

Από την άλλη πλευρά οι συγκεκριμένες αντιδράσεις επηρεάζουν σημαντικά το παιδί που δέχεται εκφοβισμό. Το γέλιο, το χαμόγελο, η αδιαφορία και η απραξία ενισχύουν τη μοναξιά του παιδιού και σε ένα δεύτερο επίπεδο την επιβεβαίωση της πράξης του παιδιού που εκφοβίζει και άρα ενισχύει την ενοχή του παιδιού.

Επίσης ο σχολιασμός του γεγονότος ενισχύει με τη σειρά του και την ντροπή που βιώνει το παιδί και τη μοναξιά του.

ΔΡΑΣΕΙΣ

STOP BULLING

Παρακολούθηση βίντεο

Οι μαθητές παρακολούθησαν διαδραστικά βίντεο με σκοπό, οι ίδιοι οι μαθητές να δώσουν λύσεις να εκφράσουν τα συναισθήματα τους αναφορικά με τα όσα παρακολουθούν και να συζητηθούν τυχόν προσωπικές εμπειρίες των μαθητών.

Δραματοποίηση


Οι μαθητές μέσω αυτοσχέδιων θεατρικών υποδύθηκαν τους ρόλους του θύματος του θύτη και των παρατηρητών. Σκοπός να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα που στρέφονται γύρω από συγκρούσεις , τον αποκλεισμό, την άδικη συμπεριφορά και την στοχοποίηση.

Σενάρια

Εκπαιδευτικά σενάρια του ευρωπαϊκού προγράμματος «Δαφνη» για την πρόληψη της εκφοβιστικής συμπεριφοράς μεταξύ μαθητών στο σχολείο. Οι μαθητές καλούνται, αφού διαβαστεί το συγκεκριμένο σενάριο εκφοβιστικής συμπεριφοράς στο σχολείο να δώσουν λύσεις.

Εικαστικές Δημιουργίες

Δημιουργία αφίσας κατά του σχολικού εκφοβισμού. Οι μαθητές καλούνται να κάνουν ένα προσχέδιο με τις συμπεριφορές εκείνες που θέλουν να κρατήσουν μακριά από το σχολείο και έπειτα καλούνται να αποφασίσουν όλοι μαζί για την δημιουργία της.